Η αλματώδης ερημοποίηση στην Κίνα, που καταπίνει χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα παραγωγικού εδάφους κάθε χρόνο, έχει καταστεί μια γιγαντιαία πρόκληση πρωτοφανών διαστάσεων.
Το ποσοστό της ερημοποίησης αυξήθηκε σε όλο το δεύτερο μισό του περασμένου αιώνα στερώντας από τους αγρότες τη δυνατότητα παραγωγής τροφίμων και εκτοπίζοντας ανθρώπους από τα σπίτια τους.
Και παρόλο που η τάση αυτή έχει σταθεροποιηθεί, η κατάσταση παραμένει πολύ σοβαρή.
Περισσότερο από το ένα τέταρτο του συνόλου της χώρας έχει πλέον υποβαθμιστεί ή μετατρέπεται σε έρημο εξαιτίας της υπερβόσκησης από τα ζώα, από τις καλλιέργειες, από την υπερβολική χρήση νερού και τις αλλαγές του κλίματος.
Μόνο η έρημος Γκόμπι καταβροχθίζει 3.600 τετραγωνικά χιλιόμετρα χορτολιβαδικών εκτάσεων κάθε χρόνο.
Ορισμένοι μιλούν για «μία από τις μεγαλύτερες περιβαλλοντικές καταστροφές της εποχής μας», ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι «πρόκειται, ίσως, για τη μεγαλύτερη μετατροπή παραγωγικής γης σε άμμο οπουδήποτε στον κόσμο».
Η δασική υπηρεσία της χώρας έχει χαρακτηρίσει την ερημοποίηση της γης «το πιο σημαντικό οικολογικό πρόβλημα στην Κίνα» και εκτιμά ότι, κατά πάσα πιθανότητα, η κλιματική αλλαγή θα κάνει τα πράγματα χειρότερα.
Οι οικολογικές καταστροφές έχουν αναπόφευκτα κοινωνικές επιπτώσεις.
Η ερημοποίηση απειλεί την επιβίωση περίπου του ενός τρίτου του πληθυσμού της Κίνας, ειδικά στα δυτικά και στα βόρεια της χώρας, και θα μπορούσε να δημιουργήσει σοβαρές προκλήσεις για την πολιτική και οικονομική σταθερότητα, καθώς κοστίζει στην Κίνα περίπου 6,9 δισ. δολάρια ετησίως, αν και αυτό το βάρος δεν κατανέμεται εξίσου σε όλες τις περιφέρειες.
Για τις έντονα απερημωμένες περιοχές (βόρεια και δυτικά της χώρας) η απώλεια ανέρχεται σε ποσοστό έως και 23,16% του ετήσιου ΑΕΠ.
Το γεγονός ότι το ένα τρίτο της έκτασης της χώρας έχει διαβρωθεί έχει οδηγήσει περίπου 400 εκατομμύρια ανθρώπους σε έναν διαρκή αγώνα για την αντιμετώπιση της απώλειας παραγωγικών εδαφών, της αποσταθεροποίησης των κλιματικών συνθηκών και των σοβαρών ελλείψεων νερού.
Η ξηρασία επεκτείνεται σε περίπου 160.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα καλλιεργήσιμης γης κάθε χρόνο, διπλασιάζοντας τις κατεστραμμένες από την ξηρασία περιοχές που υπήρχαν τη δεκαετία του 1950.
Αποδίδοντας την ερημοποίηση στην υπερβόσκηση και στις επιβλαβείς καλλιέργειες, το κράτος έχει ξεκινήσει από το 2005 να μετακινεί τα εκατομμύρια των ανθρώπων από τα ξηρά και άγονα εδάφη στο πλαίσιο του αμφιλεγόμενου προγράμματος της «οικολογικής μετανάστευσης», με στόχο τον περιορισμό της υπερβόσκησης.
Η αποψίλωση των δασών έχει κάνει τα πράγματα χειρότερα.
Η Greenpeace αναφέρει ότι μόνο το 3,34% των αρχικών δασικών εκτάσεων της χώρας παραμένουν άθικτα, από τα οποία μόνο το 0,1% είναι πλήρως προστατευμένα.
Παρά τις τεράστιες προσπάθειες της κινεζικής κυβέρνησης να μειώσει το ποσοστό της διάβρωσης, με αποκορύφωμα το μεγαλύτερο έργο αναδάσωσης που έχει αναληφθεί ποτέ, η ίδια η κυβέρνηση παραδέχτηκε το 2011 ότι η «τάση της ερημοποίησης δεν έχει θεμελιωδώς αντιστραφεί».
Η σκόνη και οι αμμοθύελλες έχουν ενταθεί και, πλέον, θέτουν προκλητικές γεωπολιτικές και βιοπολιτικές προκλήσεις.