“Το μαύρο μ’ έχει προσαρτήσει, Μια κραυγή, δίχως λόγο, επεκτείνει την ύπαρξη, μια κραυγή στον αέρα μεγαλώνει το ύψος μου” Ν. Καρούζος (“Λευκοπλάστης για μικρές και μεγάλες αντινομίες” 1971).

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΟΚΚΙΝΑΚΟΥ,

ψυχίατρου, διευθυντή Κέντρου Ψυχικής Υγείας Χανίων.

Στην εποχή του Δ.Ν.Τ., του μνημονίου και του μεσοπρόθεσμου. Στην εποχή των επιτροπών, των εμπειρογνωμόνων, των γκαουλάιντερ. Στην εποχή των αμέτοχων πολιτικών μας, των νιπτότων τας χείρας των. Στην εποχή των αγορών, του ληστρικού χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, των ομολόγων, του πλαστικού χρήματος. Στην εποχή της κακής ευδαιμονίας, της απερισκεψίας, της χλιδής για τους ελάχιστους και της φτώχειας για τους πολλούς. Στην εποχή μας που οι μειοψηφίες εξοστρακίζονται στο περιθώριο και “παράγονται” περιττοί άνθρωποι. Στην εποχή όπου το κοινωνικό κράτος αποδομείται και οι πολίτες αλλοτριώνονται και παθητικοποιούνται. Στην εποχή της αύξησης της εγκληματικότητας και των “εξαρτήσεων”. Στην εποχή της συρρίκνωσης κάθε έννοιας δικαιώματος, τί τύχη μας περιμένει και τι μπορούμε να κάνουμε; Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα, είναι μια πρώτη απάντηση. Τι τύχη μπορεί να έχει κανείς, τι ελπίδα να αλλάξει τα πράγματα, τι περιθώρια αντίστασης. Όμως δεν είναι έτσι. Ο άνθρωπος δημιουργεί την ιστορία του. Η κοινωνία αυτοθεσμίζεται, τίποτα δεν προέρχεται από έξω. Εμείς επομένως είμαστε υπεύθυνοι για την μοίρα μας και την κατάστασή μας. Αν τα κόμματα και οι θεσμοί στην κοινωνία λειτουργούν έτσι και παράγουν αυτό το αποτέλεσμα, δεν θα είναι πάντα έτσι αν οι πολίτες το θελήσουν. Οι πολίτες ένα δρόμο έχουν για να σωθούν. Να βρουν ένα νέο τρόπο συνάντησης με τον έσω εαυτό τους, να θέσουν ερωτήματα για τα μεγάλα, αιώνια και εναγώνια ερωτήματα, να βρουν ένα νέο τρόπο συνάντησης με τον Άλλο. Μέσα από τον Άλλο αποκτάμε υπόσταση, ταυτότητα, δύναμη και δημιουργικότητα. Να ανακαλύψουν ότι ο άνθρωπος δεν είναι ένα “ατομικό, μοναδικό και μοναχικό υποκείμενο”, αλλά ένα συλλογικό υποκείμενο. Να ανακαλύψουν ένα νέο τύπο συλλογικότητας, όπου μέσα του θα ανθίζει κάθε βίωμα και κάθε ατομικότητα διότι ο άνθρωπος μέσα στην κοινωνία μαζί με άλλους δύναται να υπάρξει και με κανένα άλλο τρόπο. Να ανακαλύψουν ότι η ευτυχία δεν βρίσκεται στην αποθήκευση, στην πρόσθεση αλλά στην αφαίρεση. Να ανακαλύψουν ότι μεγαλώνοντας τα κτίρια “μίκρυναν” οι άνθρωποι. Να ανακαλύψουν παλιές, ξεχασμένες έννοιες της συμπόρευσης, της κοινής προσπάθειας, της συλλογικότητας, της συμμαχίας, της μέριμνας για το κοινό. Της έγνοιας για τον γείτονα, το φίλο, τον περαστικό, τον ξένο, ως μιας διεργασίας αυτοπραγμάτωσης για τον καθένα μας. Να ανακαλύψουν την ιαματικότητα της έλλειψης, της δυσκολίας, του εμποδίου. Να μετασχηματίσει με λίγα λόγια την εθνική ……αλλά και τις ατομικές μελαγχολικόμορφες ροπές του καθενός μας, σε δρόμο για τα υψίπεδα της μεγάλης ορατότητας. Για μια νέα και πιο ελπιδοφόρα παραγωγή νοήματος για τον άνθρωπο και τον Κόσμο (με Κ κεφαλαίο), μέσα από την ανάπτυξη αλληλεγγύης, συλλογικότητας και μέριμνας για όλους τους ανθρώπους. Να μετασχηματίσουμε την κατάθλιψη που λένε οι ψυχίατροι σε κοινωνική διαμαρτυρία. Να θυμηθούμε τον Νίτσε που λέει: “Ο πόνος είναι η μόνη αληθινή μορφή συνείδησης”. Και να μην μείνουμε στον πόνο αλλά στη συνείδηση. Να συνειδητοποιήσουμε την πραγματικότητα και να επινοήσουμε την πολιτική λύση έξω από τους τωρινούς πολιτικούς, στην ανίχνευση ενός νέου συλλογικού πολιτικού υποκειμένου. Η κοινωνία έχει αποθέματα, θεραπευτικά, οικονομικά, πολιτικά, ιδεολογικά, αισθητικά. Δεν μένει παρά να τα ανακαλύψουμε. Να μετατρέψουμε τη σημερινή κατάσταση αδυναμίας σε μια στρατηγική της δύναμης”.