Προσφάτως κάποιοι χαρακτηρίσαμε τους παραγωγούς της Εύβοιας ως τους δικούς μας κλιματικούς πρόσφυγες. Οι ίδιοι βρίσκονται αντιμέτωποι με την ανεργία για τα επόμενα χρόνια. Ρητινοπαραγωγοί, μελισσοκόμοι κ.ά. Οι κλιματικοί πρόσφυγες δεν προστατεύονται από κανένα δίκαιο. Έτσι, οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν όταν μεταναστεύουν σε ξένες περιοχές είναι πολύ μεγαλύτεροι. Με την εντατικοποίηση της κλιματικής κρίσης και των φυσικών καταστροφών, θα βλέπουμε νέα φαινόμενα και ανθρωπιστικές κρίσεις παγκοσμίως εξαιτίας της ιδιαιτερότητας αυτού του νέου τύπου μεταναστευτικών κυμάτων. Παρακάτω διαβάζουμε σχετικά:

Του Μπουράκ Μπιρ

Παρότι ο αριθμός των ανθρώπων που εγκαταλείπουν τα εδάφη τους λόγω των επιπτώσεων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή έχει αυξηθεί, ούτε οι κλιματικοί πρόσφυγες ούτε οι περιβαλλοντικοί μετανάστες και οι εκτοπισμένοι από το περιβάλλον θεωρούνται νομικά πρόσωπα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.

Δεν αποτελούν νομικά πρόσωπα στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου καθώς δεν αναγνωρίζονται μέσα στη Σύμβαση για τους Πρόσφυγες του 1951.

Αλλά η συζήτηση για το ζήτημα έγινε πιο ορατή μεταξύ ακαδημαϊκών, υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και περιβαλλοντικών οργανώσεων καθώς οι αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής γίνονται ολοένα και πιο συχνές και έντονες εν μέσω ανησυχιών ότι θα αναγκάσουν όλο και περισσότερους ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στο εγγύς μέλλον.

Η Sumudu Atapattu, εκτελεστική διευθύντρια του Προγράμματος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Madison στο Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν (UW) και ακαδημαϊκός στη Νομική Σχολή UW, αναφέρει πως οι κλιματικοί πρόσφυγες ή οι περιβαλλοντικοί μετανάστες «δικαιούνται μία ελάχιστη προστασία που παρέχεται βάσει του διεθνούς νόμου ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Αναφερόμενη στο απροσδιόριστο καθεστώς των κλιματικών προσφύγων σε σύγκριση με άλλους μετανάστες, τόνισε πως δεν υπάρχει μία γειωμένη έως τώρα ορολογία. «Δεν υπάρχει ούτε ορολογία ούτε νομικό πλαίσιο που να διέπει όσους διασχίζουν διεθνή σύνορα λόγω των συνεπειών που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή», είπε. Και έτσι, οι ίδιοι δεν αναφέρονται ποτέ όταν γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων από τον ΟΗΕ, κάθε χρόνο στις 20 Ιουνίου.

Διεθνές δίκαιο για την περιβαλλοντική μετανάστευση

Η Σύμβαση της Γενεύης για τους Πρόσφυγες είναι ένα νομικό πλαίσιο που διέπει εκείνους που αναζητούν καταφύγιο σε μία άλλη χώρα και εάν κάποιος πρέπει να καθιερώσει διώξεις, δεν μπορεί να ισχύει για τους πρόσφυγες από το κλίμα.

Μαζί με τη Σύμβαση της Γενεύης, η Ομάδα Εργασίας για την Εκτόπιση λόγω Κλίματος, που δημιουργήθηκε με τη Συμφωνία του Παρισιού, αναφέρεται στη σχετική μετανάστευση και κινητικότητα των ανθρώπων, καθώς και σε συστάσεις για τη δημιουργία μίας ολοκληρωμένης προσέγγισης με στόχο την αποφυγή, ελαχιστοποίηση και αντιμετώπιση των εκτοπίσεων που σχετίζονται με τις αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, χωρίς όμως να θέτει μία γειωμένη ορολογία ειδικά για τους κλιματικούς πρόσφυγες.

Ειδικοί προειδοποιούν ότι, όταν εξετάζουμε μικρές, νησιωτικές και φτωχές χώρες, όπως το Μπαγκλαντές, όπου περισσότεροι από 200 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε λιγότερο από 1 μέτρο πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, ο ορισμός της κλιματικής μετανάστευσης ή των περιβαλλοντικά εκτοπισμένων αποτελεί ένα επείγον ζήτημα που απαιτεί αποφασιστικά βήματα.

Κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής, το ΝΑΤΟ συζήτησε για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής για πρώτη φορά. Κατέστησε σαφείς τους τρέχοντες κινδύνους της κλιματικής αλλαγής στον κόσμο και ιδιαίτερα στο εγγύς μέλλον. «Το ΝΑΤΟ θα αυξήσει την ευαισθητοποίηση παρακολουθώντας και παρακολουθώντας την κλιματική αλλαγή πολύ πιο στενά και θα επενδύσει σε καλύτερη έρευνα, ανταλλαγή δεδομένων και ανάλυση. Θα επιταχύνει την προσαρμογή του ώστε να συνεχίσει να λειτουργεί σε όλες τις συνθήκες, συμπεριλαμβανομένων της ακραίας ζέστης και κρύου, της αύξησης της στάθμης της θάλασσας και φυσικών καταστροφών», σημείωσε στην ατζέντα του 2030.

Το 2018, η έκθεση της ίδιας της Παγκόσμιας Τράπεζας ανέφερε ότι εάν δεν ληφθούν επειγόντως μέτρα για το κλίμα, οι περιοχές της υποσαχάριας Αφρικής, της Νότιας Ασίας και της Λατινικής Αμερικής θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν συνολικά πάνω από 140 εκατομμύρια εσωτερικούς κλιματικούς μετανάστες έως το 2050.

Μια άλλη έκθεση για το ζήτημα, που αποκαλύφθηκε από τον ΟΗΕ τον Απρίλιο, προειδοποίησε ότι οι καταστροφές που συνδέονται με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής βοηθούν στην επιδείνωση της φτώχειας, της πείνας και της πρόσβασης σε φυσικούς πόρους, που προκαλώντας αστάθεια και βία. Έπειτα από αξιολογήσεις, σημειώνεται ότι οι αιτίες που σχετίζονται με ακραία καιρικά φαινόμενα έχουν αναγκάσει πάνω από 21 εκατομμύρια ανθρώπους να μετακινούνται ετησίως από το 2010.

«Οι κρίσεις που σχετίζονται με τον καιρό προκάλεσαν πάνω από 2 φορές περισσότερους εκτοπισμούς από ό,τι οι συγκρούσεις και η βία την τελευταία δεκαετία», δήλωσε η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.

Λαμβάνοντας υπόψη τα στατιστικά στοιχεία, τις προειδοποιήσεις και τις συνεχώς αυξανόμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, δεν θα ήταν έκπληξη να δούμε σημαντικές νομικές αλλαγές που θα γίνουν για τους κλιματικούς πρόσφυγες, τους περιβαλλοντικούς μετανάστες και εκτοπισμένους στο εγγύς μέλλον.

Αγνοώντας τους κλιματικούς πρόσφυγες σημαίνει να τους αφήσουμε να πεθάνουν

Οι περιβαλλοντικές καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα διαταράσσουν το δικαίωμα στη ζωή, όπως βλάπτουν την ανθρώπινη υγεία. «Η απελπισία περιγράφει την κατάσταση των κλιματικών προσφύγων. Ανεξάρτητα από το αν είναι εσωτερικοί ή διεθνείς μετανάστες, σε κάθε περίπτωση αντιμετωπίζουν προβλήματα προσαρμογής», δήλωσε ο Ουγκούρ Γιλντιρίμ, επικεφαλής της Διεθνούς Ένωσης Δικαιωμάτων Προσφύγων με έδρα την Κωνσταντινούπολη. Όσοι χάνουν τη δουλειά τους λόγω προβλημάτων που σχετίζονται με το κλίμα ονομάζονται «οικονομικοί μετανάστες» και καμία χώρα δεν τους θέλει, αναφέρει.

«Ενώ οι περιβαλλοντικοί παράγοντες επηρεάζουν τη ζωή και την ανθρώπινη υγεία, παραβιάζουν [επίσης] το δικαίωμα στη ζωή και όσοι μεταναστεύουν για να επιβιώσουν δεν διαθέτουν το νομικό status για να εκφράσουν πλήρως την κατάστασή τους και να προστατεύσουν πλήρως τα δικαιώματά τους». Επικαλούμενος τις συνεντεύξεις του με πρόσφυγες, είπε ότι οι τελευταίοι δεν μεταναστεύουν για μια καλύτερη ζωή, αλλά μάλλον μετακινούνται από έναν βέβαιο θάνατο σε έναν πιθανό, καθώς αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τη γη τους λόγω λιμού.

«Αν ρωτήσετε παιδιά πρόσφυγες: −Τι θα κάνετε όταν μεγαλώσετε;– σε ρωτούν: –Μπορώ να μεγαλώσω;– καθώς δεν είναι σίγουροι γι’ αυτό. «Το να ζουν σε απόγνωση τούς οδηγεί σε εξουθένωση», πρόσθεσε, χαρακτηρίζοντάς την ως «το μεγαλύτερο πρόβλημά τους».

Εκτός από τις κοινωνικές και ψυχολογικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και των περιβαλλοντικών καταστροφών, αυτά τα προβλήματα προκαλούν επίσης πολλά κοινωνικοοικονομικά προβλήματα όπως ο εμφύλιος πόλεμος, οι κοινωνικές ανισορροπίες και τα προβλήματα κοινωνικής ασφάλειας.

«Σε έναν κόσμο στον οποίο οι άνθρωποι που εγκατέλειψαν τον πόλεμο της Συρίας επικρίνονται ότι δεν επέστρεψαν στην πατρίδα τους, οι άνθρωποι που εγκατέλειψαν τον λιμό στη Σομαλία επίσης δεν λαμβάνουν καμία ενσυναίσθηση».

Η Αφρική είναι η περιοχή με το υψηλότερο ποσοστό μετανάστευσης λόγω περιβαλλοντικών παραγόντων. Σχετικά με τις διαφορές μεταξύ των κοινωνιών, δήλωσε πως οι άνθρωποι που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους λόγω έλλειψης νερού δυσκολεύονται να κατανοήσουν τα άτομα που αγοράζουν εμφιαλωμένο νερό με βάση το βέλτιστο επίπεδο pH του.

«Η υπερθέρμανση του πλανήτη σημαίνει στην πραγματικότητα εξαφάνιση της γης, καθώς η άνοδος της στάθμης της θάλασσας μπορεί να οδηγήσει, για παράδειγμα, στην εξαφάνιση των Μαλδίβων [Νήσων]. Σήμερα, οι περιβαλλοντικές καταστροφές που σχετίζονται με πυρκαγιά στον Αμαζόνιο δεν επηρεάζουν μόνο τους ανθρώπους της περιοχής, αλλά ολόκληρο τον κόσμο», πρόσθεσε ο Γιλντιρίμ.

Πηγές:

https://www.aa.com.tr/en/environment/climate-refugees-seeking-asylum-in-international-law/2279788

https://www.aa.com.tr/en/environment/climate-refugees-forgotten-migrants-in-environment-3/1626957

Πηγή Κειμένου : Αυτολεξεί