Της Ναόμι Κλάιν / The Nation 

“Γιατί διαδηλώνουν;” αναρωτιούνται οι αυθεντίες / παρουσιαστές στην τηλεόραση. Εν τω μεταξύ ο υπόλοιπος κόσμος ρωτά: “Γιατί αργήσατε τόσο;”. “Αναρωτιόμασταν πότε θα εμφανιστείτε”. Και οι περισσότεροι απλά είπαν: “Καλωσήρθατε”
(…) Χθες, ένας από τους ομιλητές στην πορεία είπε “Βρήκαμε ο ένας τον άλλο”. Αυτό το συναίσθημα αιχμαλωτίζει όλη την ομορφιά αυτού που δημιουργείται εδώ. Ένας ανοιχτός χώρος (όπως και μια ιδέα τόσο μεγάλη που δεν περιορίζεται σε κάποιον χώρο) για όλους εκείνους τους ανθρώπους που θέλουν έναν καλύτερο κόσμο που εδώ καταφέρνουν να βρίσκουν ο ένας τον άλλον. Είμαστε τόσο ευγνώμονες.
Αν ξέρω ένα πράγμα, αυτό είναι πως το 1% του πληθυσμού αγαπά τις κρίσεις. Όταν ο κόσμος πανικοβάλλεται, απελπίζεται και κανείς δεν ξέρει τι να κάνει, είναι ιδανική η στιγμή να περάσουν μέτρα φιλικά στο κεφάλαιο, όπως είναι η ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης και της κοινωνικής ασφάλισης, η περικοπή των κοινωνικών υπηρεσιών και η απαλλαγή και από τον τελευταίο περιορισμό για την επικράτηση του κεφαλαίου. Εν μέσω οικονομικής κρίσης κάτι ανάλογο συμβαίνει σε ολόκληρο τον κόσμο.
Και υπάρχει μονάχα ένα πράγμα ικανό να εμποδίσει αυτήν την τακτική, και ευτυχώς, είναι κάτι πολύ μεγάλο: το 99% των ανθρώπων. Και αυτό το 99% βγαίνει στους δρόμους από τη Μάντισον μέχρι τη Μαδρίτη για να πει: “Όχι, δεν θα πληρώσουμε την κρίση σας.”
Το σύνθημα αυτό ξεκίνησε από την Ιταλία το 2008. Στη συνέχεια πέρασε στην Ελλάδα, μετά στη Γαλλία, την Ιρλανδία και τελικά έφτασε στον τόπο από όπου η κρίση ξεκίνησε.
“Γιατί διαδηλώνουν;” αναρωτιούνται οι αυθεντίες / παρουσιαστές στην τηλεόραση. Εν τω μεταξύ ο υπόλοιπος κόσμος ρωτά: “Γιατί αργήσατε τόσο;”. “Αναρωτιόμασταν πότε θα εμφανιστείτε”. Και οι περισσότεροι απλά είπαν: “Καλωσήρθατε”.
Πολλοί είναι εκείνοι που διακρίνουν αναλογίες μεταξύ του κινήματος “Καταλάβατε τη Γουόλ Στριτ” και των λεγόμενων διαδηλώσεων “κατά της παγκοσμιοποίησης” που είχαν έρθει στο επίκεντρο του κόσμου το 1999 στο Σιάτλ. Αυτή ήταν η τελευταία φορά που μία παγκόσμια ακηδεμόνευτη κινητοποίηση, της οποίας ηγούνταν νέοι, δραστηριοποιήθηκε κατά της εξουσίας των εταιρειών και του κεφαλαίου. Και είμαι περήφανη που υπήρξα μέρος αυτού που αποκαλέσαμε “η κινητοποίηση των κινητοποιήσεων”.
Ωστόσο υπάρχουν σημαντικές διαφορές. Για παράδειγμα επιλέξαμε για στόχους συνόδους οργανισμών: τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την G8. Οι Σύνοδοι όμως είναι παροδικές από τη φύση τους, κρατάνε μόνο μία εβδομάδα.
Μας έκαναν κι εμάς παροδικούς. Μας έκαναν να εμφανιζόμαστε, να μαγνητίζουμε το ενδιαφέρον και τους τίτλους ειδήσεων και εφημερίδων και μετά να εξαφανιζόμαστε. Και μέσα στη φρενίτιδα του υπέρμετρου πατριωτισμού και του μιλιταρισμού που ακολούθησαν τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου ήταν εύκολο να μας παρασύρουν εντελώς, τουλάχιστον στη Βόρεια Αμερική.
Η κινητοποίηση “Καταλάβατε τη Γουόλ Στριτ”, από την άλλη, επέλεξε έναν σταθερό στόχο. Και δεν έχετε βάλει ημερομηνία λήξης στην παρουσία σας εδώ. Αυτό είναι φρόνιμο. Μόνο όταν παραμένεις κάπου, ριζώνεις. Αυτό είναι σημαντικό. Είναι γεγονός πως στην εποχή της πληροφορίας πάρα πολλές κινητοποιήσεις ανθίζουν σαν όμορφα λουλούδια, αλλά μαραίνονται γρήγορα. Είναι επειδή δεν έχουν ρίζες. Και δεν έχουν μακροπρόθεσμα σχέδια για το πως θα αυτοσυντηρηθούν. Έτσι, όταν έρχονται καταιγίδες, τις ξεβράζουν μακριά.
To να έχετε οριζόντια δομή και να είστε βαθιά δημοκρατικοί είναι υπέροχο. Αλλά οι αρχές αυτές είναι συμβατές με τη σκληρή δουλειά της δημιουργίας δομών και οργανισμών που είναι αρκετά σταθεροί ώστε να αντέχουν στις κακοκαιρίες που θα έρθουν. Είμαι πραγματικά πεπεισμένη πως αυτό θα συμβεί.
Κάτι άλλο που κάνει σωστά το κίνημα αυτό: Είστε στρατευμένοι στην υπόθεση της μη βίας. Αρνείστε να δώσετε στα ΜΜΕ τις εικόνες των σπασμένων τζαμιών και των οδομαχιών που τόσο απελπισμένα λαχταρούν. Και αυτή η τρομακτική πειθαρχία σας δείχνει ξανά και ξανά πως η είδηση αφορά την επαίσχυντη βαρβαρότητα της αστυνομίας που σε καμία περίπτωση δεν προκαλείτε. Το είδαμε άλλωστε μόλις το προηγούμενο βράδυ. Ωστόσο, η στήριξη στην κινητοποίησή σας ολοένα μεγαλώνει. Αυτό σημαίνει περισσότερη σοφία.
Αλλά η μεγαλύτερη διαφορά είναι πως το 1999 αντιταχθήκαμε στον καπιταλισμό που τότε γνώριζε ξέφρενη οικονομική ακμή. Η ανεργία ήταν χαμηλή, τα μετοχικά χαρτοφυλάκια διογκωμένα. Τα ΜΜΕ είχαν μεθύσει από το εύκολο χρήμα. Τότε τα πάντα είχαν να κάνουν με ξεκινήματα, όχι λουκέτα.
Επισημάναμε πως η απορρύθμιση πίσω από τη φρενίτιδα είχε το τίμημά της. Ήταν επιζήμια για τα εργατικά πρότυπα. Οι εταιρείες γίνονταν ισχυρότερες από τις κυβερνήσεις και αυτό ήταν επιζήμιο για την δημοκρατία μας. Αλλά, για να είμαι ειλικρινής μαζί σας, όταν οι εποχές ήταν καλές, το να καταστρατηγηθεί ένα σύστημα που βασίζεται στην απληστία είναι δύσκολο να πουληθεί ως ιδέα, τουλάχιστον στις πλούσιες χώρες.
Δέκα χρόνια αργότερα μοιάζει σαν να μην υπάρχουν άλλες πλούσιες χώρες. Μόνο πολλοί πλούσιοι άνθρωποι, άνθρωποι που πλούτισαν λεηλατώντας τον δημόσιο πλούτο και εξαντλώντας φυσικούς πόρους σε όλο τον κόσμο.
Το ζήτημα είναι πως σήμερα ο καθένας μπορεί να δει πως πρόκειται για ένα βαθιά άδικο σύστημα που έχει βγει εκτός ελέγχου. Η ασύδοτη απληστία έχει καταστρέψει την παγκόσμια οικονομία. Και καταστρέφει εξίσου το φυσικό περιβάλλον. (…)
Έτσι έχουν τα πράγματα. Τόσο κραυγαλέα, τόσο προφανή, που καθίσταται πολύ ευκολότερο να τα συνδέσει ο κόσμος και να δράσει από ό,τι ήταν το 1999.
Όλοι γνωρίζουμε ή τουλάχιστον αισθανόμαστε πως ο κόσμος έχει έρθει τα πάνω κάτω, λειτουργούμε λες και δεν υπάρχει τέλος σε κάτι που είναι σαφώς πεπερασμένο, όπως τα ορυκτά καύσιμα και ο ατμοσφαιρικός αέρας, που δεν μπορεί πια να απορροφήσει τις εκπομπές τους. Και λειτουργούμε λες και υπάρχουν αυστηρά όρια σε κάτι που στην πραγματικότητα είναι απεριόριστο, και αυτό είναι οι οικονομικοί πόροι με τους οποίους θα χτίσουμε το είδος της κοινωνίας που χρειαζόμαστε.
Το έργο της εποχής μας είναι να αλλάξουμε αυτό ακριβώς, να αμφισβητήσουμε την ψευδή αυτή έλλειψη πόρων. Να επιμείνουμε πως μπορούμε πράγματι να χτίσουμε μία αξιοπρεπή κοινωνία για όλους, ενώ την ίδια στιγμή να σεβόμαστε τα πραγματικά όρια αντοχής της γης.
Η κλιματική αλλαγή σημαίνει πως έχουμε συγκεκριμένο χρονικό περιθώριο για να το κάνουμε αυτό. Αυτή τη φορά η κινητοποίησή μας δεν μπορεί να αποσυντονιστεί, να διαιρεθεί ή να προσπεραστεί από τα γεγονότα. Αυτή τη φορά πρέπει να επιτύχουμε. Και δεν μιλάω για τη ρύθμιση του τραπεζικού συστήματος και την αύξηση της φορολογίας στους πλούσιους, αν και είναι σημαντικά όλα αυτά.
Μιλάω για αλλαγή στις βασικές αρχές που κυβερνούν την κοινωνία μας. Κάτι τέτοιο είναι δύσκολο να ταιριάξει σε ένα και μοναδικό συμπυκνωμένο και κυρίως φιλικό για τα ΜΜΕ αίτημα όπως είναι εξίσου δύσκολο να βρούμε με ποιο τρόπο θα το κάνουμε. Αλλά δεν γίνεται λιγότερο επείγον επειδή είναι δύσκολο.
Αυτό βλέπω πως συμβαίνει εδώ, σε αυτήν την πλατεία. Με τον τρόπο που μοιράζεστε το φαγητό, που ζεσταίνεστε μεταξύ σας, που ανταλλάσσετε πληροφορίες ελεύθερα και παρέχετε ιατρική φροντίδα ο ένας στον άλλον, σκέφτεστε και προπονείστε. Το αγαπημένο μου πλακάτ εδώ γράφει: “Νοιάζομαι για σένα”. Σε μια κουλτούρα που μαθαίνει τους ανθρώπους να αποφεύγουν το βλέμμα του άλλου και να λένε “ας τους να πεθάνουν” αυτή είναι μία βαθιά ριζοσπαστική δήλωση.
Μερικές τελευταίες σκέψεις μου. Σε αυτόν τον μεγάλο αγώνα, τα παρακάτω είναι όσο δεν έχουν σημασία:
* Τι φοράμε.
* Το αν σηκώνουμε τις γροθιές μας ή αν κάνουμε το σήμα της ειρήνης.
* Το αν μπορούμε να χωρέσουμε τα όνειρά μας σε ένα ηχητικό απόσπασμα ενός καναλιού.
Και τώρα τα λίγα που έχουν σημασία:
* Το κουράγιο μας.
* Η ηθική πυξίδα μας.
* Το πώς φερόμαστε ο ένας στον άλλο.
Διαλέξαμε μια μάχη ενάντια στις ισχυρότερες οικονομικές και πολιτικές δυνάμεις στον πλανήτη. Αυτό είναι κάτι τρομακτικό. Και όσο αυτή η κινητοποίηση γίνεται ολοένα και ισχυρότερη, θα γίνεται και πιο τρομακτική. (…)
Μην παρασυρθείτε από τις προκλήσεις. Δεν λέω να μην τη λέτε ο ένας στον άλλο. Αλλά αυτή τη φορά ας συμπεριφερθούμε ο ένας στον άλλο σαν να σχεδιάζουμε να δουλέψουμε χέρι με χέρι για πολλά πολλά χρόνια. Γιατί ο αγώνας που έχουμε μπροστά μας δεν απαιτεί τίποτα λιγότερο.
Ας συμπεριφερθούμε σε αυτή την κινητοποίηση σαν να είναι το σημαντικότερο πράγμα στον κόσμο. Γιατί είναι. Πραγματικά είναι.
Από το Nation
(Μετάφραση: Aναστασία Γιάμαλη)